Education

કૌટિલ્યની અર્થશાસ્ત્રની વ્યાખ્યા આપો.

લગભગ 2500 વર્ષ પહેલાં, કૌટિલ્ય, જે ચાણક્ય તરીકે પણ ઓળખાય છે, તેમણે તેમના પુસ્તક 'અર્થશાસ્ત્ર' માં રાજ્ય અને સમાજ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવતી આર્થિક પ્રવૃત્તિના હેતુની ચર્ચા કરી હતી.
કૌટિલ્યના મતે, માનવીનો મુખ્ય હેતુ 'અર્થ' (સંપત્તિ) છે. જે જમીન પર માનવી વસે છે તેને તેનો 'અર્થ' (સંપત્તિ) ગણવામાં આવે છે અને આમ પૃથ્વી પર સંપત્તિના નિર્માણના હેતુ અને ઉપયોગિતાને સમજાવતું વિજ્ઞાન અર્થશાસ્ત્ર કહેવાય છે.

માર્શલની અર્થશાસ્ત્રની વ્યાખ્યા સમજાવો.

આલ્ફ્રેડ માર્શલના મતે

૧૮૯૦ માં પ્રકાશિત થયેલા તેમના પુસ્તક 'પ્રિન્સિપલ્સ ઓફ ઇકોનોમિક્સ' માં, આલ્ફ્રેડ માર્શલ નીચેની વ્યાખ્યા આપે છે 'અર્થશાસ્ત્ર એ જીવનના સામાન્ય વ્યવસાયમાં માનવજાતનો અભ્યાસ છે'. આ વ્યાખ્યા જણાવે છે કે રોજિંદા જીવનમાં લોકો સામાન્ય રીતે ભૌતિક સુખાકારી માટે લક્ષ્ય રાખે છે.
આ વ્યાખ્યા અર્થશાસ્ત્રને માનવીની નિયમિત પ્રવૃત્તિઓના અભ્યાસ તરીકે સમજાવે છે અને ભૌતિક વસ્તુઓમાંથી તેઓ કેવી રીતે સુખાકારી પ્રાપ્ત કરે છે તે સમજાવવાનો હેતુ ધરાવે છે.
આ વ્યાખ્યાનો કોઈ વ્યાપક પાસા નથી કારણ કે તે ફક્ત ભૌતિક વપરાશ અથવા ભૌતિક સુખાકારી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, છતાં તે મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે તે માનવ સુખાકારીને માનવ પ્રવૃત્તિના કેન્દ્રમાં રાખે છે.

આર્થિક અને બિન-આર્થિક પ્રવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત સમજાવો.

આર્થિક પ્રવૃત્તિ	બિન- આર્થિક પ્રવૃત્તિ
1. આવકના સ્વરૂપમાં આર્થિક લાભ મેળવવાના હેતુથી કરવામાં આવતી પ્રવૃત્તિને આર્થિક પ્રવૃત્તિ કહેવામાં આવે છે.	1. આર્થિક લાભ મેળવવાના હેતુ વિના કરવામાં આવતી પ્રવૃત્તિને બિન-આર્થિક પ્રવૃત્તિ કહેવામાં આવે છે.
2. આર્થિક લાભ મેળવવાનો ઉદ્દેશ્ય, કેટલીક જરૂરિયાતોની સંતોષ અને વિનિમય અને ખર્ચની સંડોવણી એ આર્થિક પ્રવૃત્તિના મહત્વપૂર્ણ પાસાઓ છે.	2. આર્થિક પ્રવૃત્તિઓથી વિપરીત, આવી પ્રવૃત્તિઓમાં વ્યવહારની બંને બાજુએ લાભોનું વિનિમય શામેલ નથી.
3. ખેડૂતો, વકીલો, શિક્ષકો, અભિનેતાઓ, સરકાર વગેરે દ્વારા કરવામાં આવતી પ્રવૃત્તિઓ આર્થિક પ્રવૃત્તિઓના ઉદાહરણો છે.	3. ધર્માદા પ્રવૃત્તિ, અથવા પ્રેમ, સ્નેહ, કરુણાથી થતી પ્રવૃત્તિઓ, જેમ કે સમાજ સેવા, માતા દ્વારા પોતાના પુત્રને શિક્ષણ આપવું, વગેરે બધી બિન-આર્થિક પ્રવૃત્તિઓ છે.

એકમલક્ષી અર્થશાસ્ત્ર અને સમગ્રલક્ષી અર્થશાસ્ત્ર વચ્ચેનો તફાવત સ્પષ્ટ કરો.

એકમલક્ષી અર્થશાસ્ત્ર	સમગ્રલક્ષી અર્થશાસ્ત્ર
એકમલક્ષી અર્થશાસ્ત્રમાં વ્યક્તિગત, જૂથ અથવા કંપની સ્તરે અર્થશાસ્ત્રનો અભ્યાસ અને વિશ્લેષણ.	સમગ્રલક્ષી અર્થશાસ્ત્રમાં સમગ્ર રાષ્ટ્રીય અર્થતંત્રનો અભ્યાસ છે.